Đại Thanh Quý phi Ôn_Hi_Quý_phi

Sách phong Quý phi

Gia thế cực kỳ hiển hách, không rõ Nữu Hỗ Lộc thị nhập cung khi nào. Hậu cung nhà Thanh thời Khang Hi còn rất sơ khai, rất nhiều phi tần nhập cung từ sớm, nhưng chỉ được gọi là Thứ phi, rất có thể Nữu Hỗ Lộc thị cũng trong trường hợp như vậy, như Bình phi hách Xá Lý thị - em gái của Hiếu Thành Nhân Hoàng hậu, vào cung tuy không có danh vị nhưng lại có đãi ngộ hàng Phi. Rất có thể Nữu Hỗ Lộc thị, vì là em gái của Hoàng hậu mà cũng có đãi ngộ tương đương.

Năm Khang Hi thứ 20 (1682), ngày 25 tháng 10 (âm lịch), đại phong hậu cung, Quý phi Đông thị làm Hoàng quý phi, Thứ phi Nữu Hỗ Lộc thị trở thành Quý phi. Thời điểm sách phong, chị gái bà là Hiếu Chiêu Nhân Hoàng hậu đã qua đời được 3 năm[1].

Ngày 20 tháng 12, lấy Đại học sĩ Minh Châu (明珠) cầm cờ tiết, thụ sách phong.

Sách văn viết:

“

朕惟王化始于宜家、端重宫闱之秩。坤教主乎治内、允资辅翼之贤。爰沛新恩。式循往制。咨尔钮祜禄氏。笃生勋阀。克奉芳型。秉德恭和。赋姿淑慧。佩诗书之训、声华茂著掖庭。敷纶綍之荣、宠锡用光典册。兹仰承太皇太后慈谕、以册宝、封尔为贵妃。尔其祗勤夙夜、襄壸范而弥嗣徽音。衍庆家邦、佐妇职而永膺渥眷、钦哉。

.

Trẫm duy vương hóa thủy vu nghi gia, đoan trọng cung vi chi trật. Khôn giáo chủ hồ trị nội, duẫn tư phụ dực chi hiền. Viên phái tân ân. Thức tuần vãng chế.

Tư nhĩ Nữu Hỗ Lộc thị. Đốc sinh huân phiệt. Khắc phụng phương hình. Bỉnh đức cung hòa. Phú tư thục tuệ. Bội thi thư chi huấn, thanh hoa mậu trứ dịch đình. Phu luân phất chi vinh, sủng tích dụng quang điển sách. Tư ngưỡng thừa Thái hoàng thái hậu từ dụ, dĩ sách bảo, phong nhĩ vi Quý phi.

Nhĩ kỳ chi cần túc dạ, tương khổn phạm nhi di tự huy âm. Diễn khánh gia bang, tá phụ chức nhi vĩnh ưng ác quyến, khâm tai.

”
— Sách văn Quý phi Nữu Hỗ Lộc thị

Năm Khang Hi thứ 22 (1683), Quý phi Nữu Hỗ Lộc thị hạ sinh Hoàng thập tử Dận Ngã. Năm thứ 24 (1685), hạ sinh Hoàng thập nhất nữ, do sinh thiếu mà chết sớm khi chưa đầy 1 tuổi. Từ đó bà không hạ sinh thêm người nào nữa.

Địa vị của bà chỉ dưới Hoàng quý phi Đông thị, sự vượt trội địa vị của bà có lẽ do bà là dòng dõi cao quý, lại là em gái Hiếu Chiêu Nhân Hoàng hậu, vị "Lương phối" rất được Khang Hi Đế coi trọng. Sau khi Hiếu Ý Nhân Hoàng hậu đã tạ thế (1689), Khang Hi Đế không muốn lập ai làm Hoàng hậu nữa, nên lúc này trong cung, ngoài Nhân Hiến Hoàng thái hậu thì Quý phi Nữu Hỗ Lộc thị là người có phân vị cao nhất.

Qua đời và truy tặng

Năm Khang Hi thứ 33 (1694), ngày 3 tháng 11, Quý phi Nữu Hỗ Lộc thị tạ thế, không rõ bao nhiêu tuổi.

Ngày ấy, người dưới tấu Quý phi mất, Khang Hi Đế ứng nghỉ triều 3 ngày, từ Đại nội trở xuống, Tông thất trở lên trở lên, trong 3 ngày mặc quần áo trắng, không tế thần. Phụng chỉ, nghỉ triều 5 ngày, Hoàng thập tử Dận Ngã khi ấy 11 tuổi cắt bím tóc, đến đại ngày giỗ cởi bỏ phục, trăm ngày cạo đầu[2][3]. Hoàng đế truy tặng Quý phi thụy hiệu là [Ôn Hi], và Nữu Hỗ Lộc thị trở thành Quý phi duy nhất của triều đại nhà Thanh có thụy hiệu riêng.

Sách thụy văn viết:

“

朕惟化始宜家，协赞必资乎贤媛，道崇治内助宣，允籍夫令仪，惟懿行式昭生，着珩璜之度斯，荣名载锡，殁膺纶綍之光，尔贵妃钮祜禄氏，阀阅名宗，柔嘉惠质，宅哀恪慎，勤夙夜而无违，秉性谦冲谨言，动而有则，早持躬于礼法，四德偕臧，夙禀训于诗书，六宫咸誉，慨芳规之遽谢，宜褒美之有加，特以册宝谥曰温僖贵妃。于戏，遡婉顺于掖庭，X编垂灿，閟音徽于泉壤，金石流声，灵爽有知，祗承渥眷。

.

Trẫm duy hóa thủy nghi gia, hiệp tán tất tư hồ hiền viện, đạo sùng trị nội trợ tuyên, duẫn tịch phu lệnh nghi, duy ý hành thức chiêu sinh, trứ hành hoàng chi độ tư, vinh danh tái tích, một ưng luân phất chi quang.

Nhĩ Quý phi Nữu Hỗ Lộc thị, phiệt duyệt danh tông, nhu gia huệ chất, trạch ai khác thận, cần túc dạ nhi vô vi, bỉnh tính khiêm trùng cẩn ngôn, động nhi hữu tắc, tảo trì cung vu lễ pháp, tứ đức giai tang, túc bẩm huấn vu thi thư, lục cung hàm dự, khái phương quy chi cự tạ, nghi bao mỹ chi hữu gia.

Đặc dĩ sách bảo, thụy viết Ôn Hi Quý phi.

Vu hí! tố uyển thuận vu dịch đình, X biên thùy xán, bí âm huy vu tuyền nhưỡng, kim thạch lưu thanh, linh sảng hữu tri, chi thừa ác quyến.

”
— Sách thụy Ôn Hi Quý phi

Năm Khang Hi thứ 34 (1695), ngày 8 tháng 9 (âm lịch), đưa kim quan của Quý phi nhập Phi viên tẩm của Cảnh lăng (景陵), Thanh Đông lăng.